Làm thế nào để bắt đầu tạo 1 cây Bonsai ?

Có rất nhiều quan niệm về bonsai trên nhiều quan điểm khác nhau. Tuy nhiên dù định nghĩa theo kiểu nào thì chúng ta cũng có một hình dung chung cho bonsai: Đó là nghệ thuật chơi cây cảnh.

Bonsai có nghĩa là cây cổ thụ làm nhỏ lại, bắt chước theo thiên nhiên với mục đích là làm nhỏ thiên nhiên cũng vì nhu cầu thưởng ngoạn cây cảnh mà không có điều kiện thường xuyên tiếp xúc với thiên nhiên. Khi nói tới Bonsai thường gắn liền với Nhật Bản nhưng thực tế nó bắt nguồn từ Trung Quốc

Bonsai ngày xưa được coi như thú tiêu khiển của các nhà giàu có. Ngày nay, bonsai được nhìn nhận là một nghệ thuật, một thú vui tao nhã cho đại chúng, nhất là ở các đô thị lớn, ít gần gũi với thiên nhiên. Chăm sóc một cây Bonsai, người trồng có thể sáng tạo dựa trên nền tảng tự nhiên thể hiệm vẻ đẹp tự nhiên qua tác phẩm.

Ví dụ khi ta vào rừng hay ra công viên thấy một tác phẩm đẹp, Ta có nhu cầu trồng và sáng tạo một tác phẩm như thế thu nhỏ lại để trưng bày trong một không gian nhỏ.

1. Chọn cây Bonsai Phù hợp với Bạn.

-  Chọn chủng loại phù hợp với khí hậu ở khu vực của Bạn. Không phải tất cả cây bonsai đều giống nhau. Nhiều cây lâu năm và thậm chí một số loài thực vật nhiệt đới có thể được làm thành cây bonsai nhưng không phải loài nào cũng thích hợp cho vị trí của bạn. Khi chọn một loài, điều quan trọng là phải xem xét khí hậu mà cây sẽ được trồng. Ví dụ, một số cây chết trong thời tiết băng giá, trong khi những cây khác yêu cầu nhiệt độ giảm xuống dưới độ đóng băng để chúng có thể vào trạng thái không hoạt động (ngủ đông) và chuẩn bị cho mùa xuân. Trước khi bắt đầu một cây bonsai, đảm bảo rằng các loài bạn đã chọn có thể sống trong khu vực của bạn - đặc biệt nếu bạn có kế hoạch để có một cây ngoài trời. Nhân viên tại cửa hàng cây cảnh sẽ tư vấn cho Bạn nếu Bạn không chắc chắn.

Ở Việt Nam thường chơi các loại sau

Giống bản địa: Sanh, si, đa, tùng la hán, tùng cối, tùng búp, mai chiếu thủy, linh sam, sam núi, hồng ngọc mai, lộc vừng, thông, phi lao, ...

Giống nhập từ nước ngoài thời gian gần đây: Thông đen Nhật Bản, sơ ri Đài Loan, Siro Đài Loan, hoàng dương, cam Nhật, Duyên Tùng, Kim thanh tùng, shimpaku, ...

- Quyết định xem bạn có kế hoạch để có một cây trong nhà hay ngoài trời.  Nhu cầu của cây bonsai trong nhà và ngoài trời có thể thay đổi đáng kể. Thông thường, môi trường trong nhà khô hơn và ít ánh sáng hơn môi trường ngoài trời, do đó bạn sẽ muốn chọn cây có yêu cầu về ánh sáng và độ ẩm thấp hơn. 

- Chọn kích thước của cây cảnh. Cây Bonsai có nhiều kích cỡ khác nhau. Tùy vào điều kiện của Bạn để chọn cây phù hợp với không gian Bạn có. 

Một số tiêu chí:

  • Kích thước của chậu hay bồn mà bạn sẽ sử dụng
  • Không gian bạn có ở nhà hoặc văn phòng
  • Lượng ánh sáng mặt trời ở nhà hoặc văn phòng của bạn
  • Số tiền Bạn có thể đầu tư..

- Hình dung cây thành phẩm để chọn cây nguyên liệu

  • Chọn phôi làm cây nguyên liệu để tạo hình Bonsai : Rút ngắn thời gian tạo tác
  • Ươm từ hạt giống: nếu bạn chọn phát triển cây bonsai từ hạt giống, bạn sẽ có khả năng kiểm soát sự tăng trưởng của cây trong gần như mọi giai đoạn phát triển của cây. 
  • Giâm cành, chiết cành: Cách này không mất nhiều thời gian để phát triển như hạt giống, nhưng chúng vẫn cho phép kiểm soát sự phát triển của cây. Đây là phương pháp phổ biến nhất ở Việt Nam.

- Chọn chậu: 
Đặc điểm nổi bật của cây bonsai là chúng được trồng trong chậu để hạn chế sự tăng trưởng của chúng. Yếu tố quan trọng nhất trong việc quyết định xem chậu nào sử dụng là đảm bả đủ lớn để cho phép đủ độ che phủ rễ cây. Khi bạn cấy cây, nó hấp thụ độ ẩm từ đất qua gốc rễ. Bạn không muốn có một lượng nhỏ đất trong chậu mà rễ cây không thể giữ được độ ẩm. Để ngăn ngừa thối rễ, bạn cũng muốn đảm bảo chậu của bạn có một hoặc nhiều lỗ thoát nước ở phía dưới. Nếu không, bạn cũng có thể tự khoan chúng.
Trong khi chậu của bạn phải đủ lớn để cây của bạn phát triển tốt, bạn cũng sẽ muốn duy trì vẻ đẹp gọn gàng, gọn gàng cho cây bonsai của bạn. Chậu quá lớn có thể làm cho cây mất cân đối, tạo ra hình dạng kỳ lạ hoặc không phù hợp. 
Một số thích trồng cây bonsai của họ trong các chậu lớn, sau đó chuyển chúng sang các chậu đẹp và phù hợp hơn khi chúng thành phẩm. Đây là một quy trình hữu ích và thường được sử dụng.

2. Trồng cây Bonsai.

- Chuẩn bị cây.

Nếu bạn vừa mua một cây cảnh từ cửa hàng và nó đã có trong một chậu mủ không đẹp hoặc bạn đã trồng cây bonsai của riêng mình và cuối cùng muốn đặt nó trong cái chậu hoàn hảo, bạn sẽ cần phải chuẩn bị nó trước khi sang chậu. Trước tiên, đảm bảo rằng cây đã được cắt tỉa theo hình dạng mà bạn mong muốn. Nếu bạn muốn cây phát triển theo một cách nhất định sau khi sang chậu, hãy quấn dây chắc chắn quanh cây hoặc nhánh để nhẹ nhàng định hướng sự phát triển của cây.

Có những cây có chu kỳ sống theo mùa (ví dụ như các loại  cây rụng lá) được sang chậu  tốt nhất vào mùa xuân. 
Bạn có thể giảm tưới nước trước khi sang chậu. Đất khô, lỏng có thể dễ dàng làm việc hơn đất ướt.

- Vệ sinh, tỉa và sắp xếp rễ.

Rút cây ra khỏi bầu, hoặc chậu mủ, vệ sinh sạch rễ. Hầu hết rễ dài, rễ cọc, rễ lớn và rễ hướng lên bên trên mặt đất sẽ được cắt tỉa trước khi trồng vào chậu. Để lại 1 hệ rễ gần mặt đất. Khi đó sẽ kích thích cây ra rễ tơ. Trong một chậu nhỏ, nhiều rễ tơ sẽ tốt hơn 1 vài cọng rễ cái, rễ cọc. ở giai đoạn này có thể sắ xếp rễ nếu cần, để có bộ rễ đều.

- Chọn chậu: Đặc điểm của cây Bonsai là trồng trên chậu , hạn chết sự phát triển của chúng. Chậu phải đảm bảo thoát nước tốt, cây đối với cây. Nếu cảm thấy lỗ thoát nước quá nhỏ hoặc ít Bạn cần khoan thêm. Đối với chậu đất nung Bạn có thể dùng mũi khoan kiếng để đoan.

Chậu đủ lớn để đủ đất giữ vững và cung cấp chất, độ ẩm cho bộ rễ và cây. Thông thường nếu là nuôi phôi Bạn có thể quây bầu trồng dưới đất hoặc vào chậu lớn hơn dự kiến khi cây thành phẩm. Sau đó sẽ thay chậu sau này.  Các Bạn chú ý thêm là nếu trồng cây trong chậu quá nhỏ, Nêm ngâm chúng trong chậu lớn để giữ ẩm cho cây. Vì chậu nhỏ rất mau khô. 

- Chăm sóc cây Bonsai mới của Bạn

Cây của Bạn mới trải qua 1 quá trình cực đoan, có phần chấn thương. ở 2-3 tuần đầu từ khi mới trồng Bạn nên để cây trong bóng mát, có thể để dưới bóng cây lớn. Tránh ánh nắng trực tiếp từ mặt trời. Không bón phân bón khi mới trồng cây ( Đợi sau khi bộ rễ ổn định phát triển mới bón phân). Sau đó đưa cây ra nắng thích nghi từ từ.

https://www.wikihow.com